درمان بدون جراحی پارگی و کشیدگی رباط زانو با فیزیوتراپی
رباط باند کوتاهی از بافت همبند فیبروزی سفیدی است که عمدتا شامل مولکول‌های طولانی و ریش ریش کلاژن میشود. رباط‌ها استخوان‌ها را به یکدیگر در داخل و دور مفاصل متصل می‌کند. رباط‌ها عضلات را به استخوان‌ها متصل نمی‌کنند، این کار وظیفه تاندون ها است. رباط‌ها میزان حرکت یک مفصل را محدود می‌کند تا روی هم رفته از انجام حرکات مشخص جلوگیری می‌کند. گاهی ممکن است رباط های پا دچار کشیدگی و یا پارگی شوند، درحدود یک پنجم از آسیب های تاندون زانو که درفعالیت های ورزشی ایجاد می شود، برروی رباط صلیبی قدامی تاثیر میگذارد. پارگی رباط صلیبی باعث ضعیف شدن مفصل وایجاد زانو درد می شود اما می تواند به صورت موفقیت آمیزی درمان شود. درمان آسیب ورزشی در زانو به روش های مختلفی ارجمله فیزیوتراپی، مگنت تراپی ، اولتراسوند و ... انجام میشود که در ادامه به چند مورد از انها اشاره شده است.
پارگی تاندون زانو در چهار رباط زیر رخ می دهد:
- پارگی رباط MCL( رباط طرفی داخلی)
- پارگی رباط ACL ( رباط صلیبی قدامی)
- پارگی رباط LCL( رباط طرفی خارجی)
- پارگی رباط PCL ( رباط صلیبی خلفی)
فهرست مطالب
علائم و نشانه ها
از علائم پارگی رباط صلیبی زانو میتوان گفت:
شدت علائم پارگی رباط صلیبی ظاهر شده به میزان کشیدگی رباط صلیبی زانو یا پارگی آن بستگی دارد. در ادامه علائم و نشانه های پارگی رباط زانو با توجه به شدت آسیب دیدگی ذکر می شود:
- خفیف(درجه یک): در رگ به رگ شدن خفیف، کشیدگی رباط رخ می دهد، اما رباط پاره نمی شود. اگر چه، مفصل خیلی آسیب نمی‌بیند یا ورم نمی‌کند، اما باعث افزایش احتمال تکرار آسیب دیدگی در آینده میشود.
- متوسط (درجه دو): در رگ به رگ شدن متوسط (درجه دو)، رباط تا اندازه‌ای پاره میشود. ورم و کبودی از نشانه های شایع پارگی رباط زانو در این حالت است و عموما به سختی می‌توانید از مفصل استفاده کنید و حرکت دادن آن درد زانو شدیدی را به وجود می‌آورد.
- شدید(درجه سه): در رگ به رگ شدن شدید، رباط به طور کامل پاره میشود و باعث ورم و گاهی اوقات خونریزی در زیر پوست میشود. در نتیجه، مفصل بی ثبات میشود و نمی‌توان وزن را تحمل کند. اغلب پس از پارگی رباط درجه سه هیچ دردی احساس نمی‌شود، زیرا تمامی فیبرهای درد در زمان آسیب دیدگی پاره می‌شوند.
علت
تغییر جهت شدید، اشتباه فرود آمدن درهنگام پرش، یا شایع‌ترین نوع آن وارد شدن ضربه به زانو برای مثال هنگام تکل زدن در فوتبال می تواند علت پارگی رباط صلیبی زانو باشد. این رویداد معمولا باید به سرعت اتفاق افتد. ضعف یا ناهماهنگی عضلاتی شما را در معرض رگ به رگ شدن و آسیب به رباط زانو قرار می‌دهد که باید در چنین شرایطی به درمان پارگی رباط صلیبی بپردازید.
تشخیص
در صورتی که برای تشخیص کشیدگی یا پارگی رباط صلیبی زانو در ابتدا به یک فیزیوتراپیست مراجعه کنید، یک معاینه کامل انجام می‌دهد که شامل بررسی سابقه پزشکی شما نیز میشود. فیزیوتراپیست در مورد موارد زیر از شما سوال می کند:
- در هنگام پرش، یا در هنگام توقف سریع در حین دویدن، پیچ خوردن پا یا کشیدگی بیش از حد زانو، درد یا صدای ترکیدگی را احساس کردید.
- وقتی پای شما روی زمین قرار داشته، ضربه مستقیمی به ساق پای شما وارد شده.
- در دو تا سه هفته اول پس از آسیب دیدگی ورم شدیدی را دور زانوی خود مشاهده کردید.
- وقتی سعی کردید از صندلی بلند شوید، از پله‌ها بالا و پایین رفتید یا در حین راه رفتن تغییر جهت دادید، احساس خالی کردن زانو کردید.
فیزیوتراپیست همچنین آزمایش‌های مخصوصی را برای کمک به تعیین احتمال پارگی رباط های ACL، ICL، MCL یا PCL انجام می‌دهد. برای مثال، فیزیوتراپیست زانوهای شما را خم می‌کند و به آرامی قسمت پایین ساق پای شما را می‌کشد (تست کشویی قدامی یا تست لاچمن نامیده میشود). فیزیوتراپیست همچنین از آزمایش تغییر جهت محوری را انجام می‌دهد، که شامل خم کردن و پیچش نرم زانو به طور همزمان است. (ممکن است در طول این آزمایش‌ها کمی احساس ناراحتی یا بی ثباتی کنید که عادی است). فیزیوتراپیست ممکن است برای بررسی آسیب‌های احتمالی به بخش‌های دیگر زانو از آزمایش دیگری نیز استفاده می‌کند.
درمان
در ادامه راههای درمان پارگی و کشیدگی رباط زانو بدون جراحی زانو شرح داده می شود.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپیست زانوی شما را معاینه می‌کند تا نوع، میزان و علت کشیدگی و پارگی رباط صلیبی زانو را تعیین کنید و در صورت نیاز شما را به پزشک برای تجویز دارو ارجاع دهد. درمان اولیه باعث کاهش هر نوع درد یا ورم میشود. این درمان ها شامل موارد زیر میشود:
- روش‌های ماساژ و متحرک سازی به منظور بهبود حرکت مفصل زانو
- ورزش‌ها و تمرینهایی برای بهبود استحکام زانو و عضلات دیگر پا که باعث به وجود آمدن مشکل برای شما شده‌اند
- بستن نوار چسب به منظور بهبود ثبات مفصل زانو یا بهبود عملکرد عضلات محافظت کننده از زانو
- سوزن خشک (dry needling) به منظور کاهش درد و سفتی عضلانی دور مفصل زانو
نه تنها فیزیوتراپیست برای ورزش کردن به شما کمک می‌کند، بلکه در زمینه ارگونومی کاری، بهترین طرز نشستن و ایستادن و بهترین وضعیت محل کار با توجه به وضعیت بدنتان، به شما کمک می‌کند.
فیزیوتراپی مخصوص پارگی MCL، PCL و LCL
فیزیوتراپی مخصوص افراد مبتلا به پارگی رباط زانو از جمله فیزیوتراپی پارگی رباط صلیبی زانو برای تسریع فرآیند بهبودی، تضمین پیامدهای بهینه و کاهش احتمال بروز مجدد این آسیب دیدگی ها ضروری است. راه های درمان مخصوص فیزیوتراپی به علت پارگی رباط صلیبی زانو شامل موارد زیر میشود:
- ماساژ بافت نرم
- متحرک سازی مفصل
- بستن نوار چسب
- گرما درمانی و سرما درمانی
- الکتروتراپی (بطور مثال اولتراسوند)
- توصیه‌هایی برای درمان التهاب به وجود آمده
- تمرینات ورزشی برای بهبود انعطاف پذیری، استقامت و تعادل
- آب درمانی
- آموزش به منظور استفاده صحیح از عضو آسیب دیده
- توصیه‌های در مورد تنظیم و اصلاح فعالیت
- تجویز عصا
- اصلاح بیومکانیکی
- بازگشت تدریجی به فعالیت روزمره
فیزیوتراپی برای پارگی ACL
فیزیوتراپی مخصوص بیماران مبتلا به این نوع پارگی برای تسریع فرآیند بهبودی، تضمین پیامدهای بهینه و کاهش احتمال بروز مجدد آن ضروری است. فیزیوتراپی مخصوص درمان این نوع پارگی شامل موارد زیر میشود:
- حرکات ورزشی به منظور بهبود انعطاف پذیری، استقامت ، تعادل قسمت پایین و کنترل
- ماساژ بافت نرم
- متحرک سازی مفصل
- سوزن خشک
- الکتروتراپی (بطور مثال اولتراسوند)
- بستن نوارچسب
- بستن بریس
- استفاده از عصا
- یخ درمانی یا گرمادرمانی
- توصیه‌های در مورد کنترل التهاب
- آب درمانی
- آموزش
- توصیه‌های برای اصلاح فعالیت‌ها
- اصلاح بیومکانیکی
- بازگشت تدریجی به برنامه ورزشی یا فعالیت
اولتراسوند
اولتراسوند اغلب برای ارائه گرمایش عمیق به ساختارهای بافت نرم بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد.گرمایش عمیق تاندون ها، عضلات یا رباط‌هایی باعث افزایش گردش خون در آن بافت‌ها میشود که به فرآیند درمان پارگی و کشیدگی رباط کمک می‌کند. افزایش دمای بافت با روش اولتراسوند فیزیوتراپی همچنین برای کمک به کاهش درد مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مگنت تراپی
مگنت تراپی مزایای درمانی زیادی را برای افراد مبتلا به کشیدگی و پارگی رباط زانو دارد. مگنت تراپی با بهبود گردش خون به درمان مشکل کمک می‌کند. ایجاد جریان خون نرمال به دریافت اکسیژن و مواد غذایی مورد نیاز برای فرآیند بهبودی کمک می‌کند. انرژی مغناطیسی همچنین فعالیت‌های متابولیکی که در تخریب سلول و التهاب نقش دارند را به حداقل می‌رساند.در تحقیقات و مطالعات بالینی نشان داده شده است که مگنت تراپی به تسکین درد، کاهش ورم و بهبود عملکرد مفصل کمک می‌کند، اگر چه دانشمندان هنوز به درستی نمی‌دانند که این روش درمانی چگونه باعث انجام این کارها میشود. ورزشکارانی که در رشته‌های ورزشی مختلفی فعالیت می‌کنند و افرادی که در برنامه‌های ورزشی مختلف شرکت دارند گزارش کرده‌اند که استفاده از این روش باعث تسریع درمان، بهبودی و از سرگیری سریعتر فعالیت‌ها میشود.
روش‌های فیزیوتراپی با دست
فیزیوتراپیست در زمینه روش‌های فیزیوتراپی با دست مثل موارد زیر تخصص دارد:
- روش‌های متحرک سازی مفصل
- روش موبیلیزیشن با دستگاه
- روش‌های کم انرژی
- کشش عضلانی
- ماساژ و روش‌های بافت نرم
در واقع، فیزیوتراپیست مهارت و آموزشهایی را کسب کرده است که توسط متخصصین درمان های دستی از قبیل متخصص کایروپراکتیک، متخصص بیماری‌های استخوان، متخصص ماساژ درمانی و متخصص حرکت شناسی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
فیزیوتراپیست یک متخصص مجرب است که از روش‌های بستن نوار و باند برای پیشگیری از آسیب دیدگی استفاده می‌کند. فیزیوتراپیست ها همچنین در استفاده از نوارهای درمانی کششی مهارت دارند. بسیاری از فیزیوتراپیست ها در زمینه طب سوزنی و سوزن خشک تخصص دارند تا با استفاده از این دو روش به تسکین درد و برگشت عملکرد عضلات کمک کند.
ورزش و حرکات اصلاحی
فیزیوتراپیست ها در زمینه استفاده از ورزش درمانی برای استحکام عضلات و بهبود عملکرد عضلانی آموزش دیده‌اند. ورزش‌های فیزیوتراپی یکی از موثرترین روش‌های درمان پارگی رباط صلیبی زانو بدون جراحی است که باعث بهبود یا پیشگیری از درد و آسیب دیدگی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
فیزیوتراپیست در زمینه توصیه بهترین حرکات ورزشی و تعداد دفعات انجام آنها با توجه به وضعیت توانبخشی شما تخصص دارند. فیزیوتراپیست برای اینکه بهترین نتایح را در درمان پارگی رباط صلیبی بدون جراحی کسب کنید ترکیبی از روش‌های پیلات، یوگا و فیزیولوژی ورزشی را برای شما ارائه می‌کند. ارزیابی، نظارت و مهارت‌های شناخت بیومکانیکی برای دستیبای به بهترین روش درمانی ضروری هستند. فیزیوتراپی ورزشی به سطح بیشتری از مهارت فیزیوتراپی و دانش برای کمک به بهبودی آسیب دیدگی، جلوگیری از آسیب دیدگی و بهبود عملکرد نیاز دارد.
تمرینات ورزشی زیر عموما برای بیماران مبتلا به آسیب دیدگی های رباط زانو از جمله کشیدگی و پارگی رباط زانو توصیه میشود. شما باید قبل از شروع این حرکات ورزشی در مورد موثر بودن آنها برای مشکل خود با فیزیوتراپیست مشورت کنید. عموما، این حرکات ورزشی وقتی باید شوند که فیزیوتراپیست انجام دادن آنها را بی خطر بداند و مطمئن شود که انجام آنها باعث تشدید علائم نمی‌شود. وی در مورد حرکات ورزشی متوسط و پیشرفته به شما توصیه‌هایی را ارائه می‌کند. به عنوان یک قاعده کلی، اضافه کردن حرکت ورزشی یا پیشرفت به سمت ورزش‌های سنگین‌تر باید به شرطی اتفاق بیفتد که باعث تشدید علائم نشود.
حرکات ورزشی مقدماتی
حرکات ورزشی مقدماتی عموما باید روزی سه مرتبه انجام شوند:
- خم و راست کردن زانو: با خوابیدن به پشت به شکلی که در تصویر زیر مشاهده می‌کنید این حرکت ورزشی را شروع کنید. زانو خود را تا جایی که دردی را احساس نکنید و کشیدگی خفیف تا متوسطی را تجربه کنید، خم و راست کنید. این حرکت را 10 تا 20 مرتبه تکرار کنید.
- انقباض بدون حرکت عضله چهار سر: برای شروع این حرکت ورزشی در وضعیتی که در تصویر زیر نشان داده شده است، قرار بگیرید. عضله جلوی ران خود را با فشار دادن زانو روی یک حوله سفت کنید. انگشتان دست خود را در قسمت داخلی عضله چهار سر قرار دهید تا سفتی عضلانی در طول انقباض را احساس کنید. برای مدت 5 ثانیه در این وضعیت بمانید و این حرکت را 10 مرتبه با بیشترین شدت ممکن و به شرطی که باعث به وجود آمدن یا افزایش علائم کشیدگی و پارگی رباط زانو نشود، انجام دهید.
- انقباض ثابت همسترینگ: برای شروع این حرکت، بنشینید و زانوی خود را حدود 45 درجه خم کنید. پاشنه پای خود را روی زمین فشار دهید تا پشت ران شما (همسترینگ) مانند تصویر زیر منقبض شود. برای مدت 5 ثانیه در این وضعیت بمانید و این حرکت را 10 مرتبه با بیشترین شدت ممکن و به شرطی که باعث به وجود آمدن یا افزایش علائم پارگی و یا کشیدگی رباط زانو نشود، انجام دهید.
اگر چه تمامی فیزیوتراپیست ها برای درمان بسیاری از بیماری‌ها یا آسیب دیدگی ها آموزش و تجربه لازم را دارند، باید به سراغ فیزیوتراپستی بروید که شرایط زیر را داشته باشد:
- فیزیوتراپی که در زمینه درمان مشکلات ارتوپدی یا اسکلتی عضلانی تجربه داشته باشد.
- فیزیوتراپیست هایی که رزیدنسی خود را در زمینه فیزیوتراپی ارتوپدی گذارنده باشند دانش، تجربه و مهارتی دارد که برای بهبود بیماری شما موثر است.
نکاتی که در هنگام انتخاب فیزیوتراپیست باید به آنها توجه کنید از قرار زیر هستند:
- از خانواده و اقوام یا از پزشکی دیگر بخواهید تا فیزیوتراپیست معتبری را به شما معرفی کند
- وقتی برای جلسه مشاوره به کلینیک فیزیوتراپی مراجعه می‌کنید، در مورد تجربه فیزیوتراپیست در زمین بهبود پارگی‌های ACL (پارگی رباط صلیبی قدامی) پرس و جو کنید.
در طول جلسه اولی که با فیزیوتراپیست دارید، سعی کنید جزئیات مشکل خود را به طور کامل بیان کنید و مواردی که باعث تشدید علائم می‌شوند را اطلاع دهید.
پیشگیری
زنان 4 تا 6 برابر مردان به این مشکل دچار میشود. محققان توصیه‌های زیر را برای یک برنامه ورزشی پیشگیرانه ارائه کرده‌اند:
برنامه ورزشی باید به منظور بهبود تعادل، استقامت وعملکرد ورزشی ارائه شود. برای جلوگیری از آسیب دیدگی، استحکام عضلات شکمی در کنار استحکام عضلات ران و ساق پا اهمیت دارد. حرکات ورزشی باید هفته‌ای دو یا سه مرتبه انجام شوند و باید شامل حرکات خاص ورزشی باشد.
درمان پارگی رباط زانو بدون انجام جراحی عمدتا میسر می باشد، جراحی فقط در تعداد محدودی از بیماران که به روش های درمان پارگی رباط زانو بدون جراحی از جمله فیزیوتراپی، ورزش و... پاسخ نداده اند انجام می شود. به منظور بهبود سریعتر و موثرتر پارگی و کشیدگی رباط زانو، با مشاهده علائم و نشانه های ذکر شده در مقاله به فیزیوتراپیست مراجعه کنید.
اهداف بسیاری برای استفاده از زانو بند وجود دارد و این اهداف بسته به مدل و طرح زانوبند به طور گسترده‌ای متفاوت است. به‌طورکلی زانوبندها برای راحتی، پشتیبانی، محافظت و پیشگیری از آسیب‌دیدگی زانو استفاده می‌شوند. طراحی زانوبند به عملکرد آن بستگی دارد. برخی زانوبندها به سادگی یک آستین طراحی شده‌اند تا روی زانو را بپوشانند و در حین فعالیت آن را گرم نگه دارند. برخی دیگر از زانوبندها طوری طراحی شده‌اند که اجازه دهند کشکک زانو (کاسه زانو) به نرمی روی انتهای استخوان ران سُر بخورد. دیگر زانوبندها توسط بیمارانی مورداستفاده قرار می‌گیرد که ممکن است در زانوی خود یک رباط ناقص و ناکارآمد داشته باشند؛ برای این بیماران زانوبند یک تکیه‌گاهی برای محافظت زانو در فعالیت‌هایی که ممکن است بدون زانوبند غیرممکن باشد، فراهم می‌کند.
صدمات متداول زانو
رگ به رگ شدن رباط:هنگامی که یک رباط در زانو رگ به رگ میشود، ممکن است در زانو ناپایداری و بی‌ثباتی رخ دهد. میزان ناپایداری تابع میزان رگ به رگ شدن و اینکه کدام رباط رگ به رگ شده است، می‌باشد. یک زانوی ناپایدار و بی‌ثبات اغلب با انجام حرکات خاص، درد شدیدی به خود می‌گیرد و در هنگام سکون و بی‌حرکتی درد مبهمی دارد. یک زانوی ناپایدار در هنگام راه رفتن، محدود کردن دامنه حرکت و متورم شدن، ضعف نشان می‌دهد.
